Ο άνθρωπος θύμα της θηριωδίας του φασισμού
Η έκθεση ζωγραφικής του Γιώργου Ιωαννίδη, στο Ιταλικό Μορφωτικό Ινστιτούτο Θεσσαλονίκης με τίτλο «Προμηθέων Τόποι», περιλαμβάνει έργα που εμπνεύστηκε ο ζωγράφος από το ομώνυμο έμμετρο αφήγημα της ιατρού-συγγραφέως Μαριάνθης Αλειφεροπούλου-Χαλβατζή.
Έχουμε, λοιπόν, συνάντηση των δύο καλλιτεχνών μέσα από τα δημιουργήματά τους, που έρχονται να εξυπηρετήσουν τον ίδιο σκοπό: να αντλήσει ο άνθρωπος δύναμη από τη δύναμή του, από ανθρώπους θρύλους που υπηρετώντας τον εξανθρωπισμό του ανθρώπου έδειξαν ως πού μπορεί να ορθώσει το μπόι του ο άνθρωπος νικώντας όλες τις αντίξοες συνθήκες. Στην πάλη του ενάντια στην πιο σκληρή μορφή τυραννίας κι εξουσίας έχει να αντιπαραθέσει τη γύμνια του κορμιού του, όχι όμως και του νου του, που διαθέτει ακατάλυτα όπλα, όπως η γνώση, η πίστη στις αξίες και στα ιδανικά, όπως η συλλογικότητα, η συντροφικότητα, το δίκιο και η λευτεριά. Η φύση υποκλίνεται σε αυτό το μεγαλείο του ανθρώπου, αυτού που έχει τη δύναμη να γιγαντώνεται, όταν είναι προικισμένος με τις αρετές των σύγχρονων Προμηθέων.
Στο κέντρο της προσοχής των έργων του Γιώργου Ιωαννίδη βρίσκεται ο άνθρωπος που βιώνει τα τρομερά αδιέξοδα του σημερινού κοινωνικού — πολιτικού συστήματος, που στηρίζεται στην εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο. Τη σύγχρονη μορφή δουλείας άλλοτε την επιβάλλει ο καπιταλισμός με τη μορφή ευτραφών αλογόμορφων τεράτων με ευγενικά εκλεπτυσμένα χαρακτηριστικά κι άλλοτε με την πιο στυγνή κι ανήλεη μορφή του, αυτή του φασισμού.
Ο άνθρωπος, γίνεται θύμα της θηριωδίας του φασισμού, ο οποίος δρα άνανδρα και ύπουλα, παίρνοντας άλλοτε τη μορφή φιδιού κι άλλοτε τη μορφή των μαύρων σκυλιών του εκμεταλλευτικού συστήματος. Το φίδι πολλές φορές είναι κουλουριασμένο στο δέντρο της ζωής, που στο τέλος θα βλαστήσει ή σε σταυρό μαρτυρίου, σύμβολο θρησκείας, την οποία αξιοποιεί για να κάνει τα πιο στυγερά του εγκλήματα.
Ο λαϊκός αγωνιστής, αναγεννησιακή μορφή, ορθώνει το ανάστημά του, για να κατακτήσει την πλέρια ελευθερία τη δική του και όλης της ανθρωπότητας που πονεί. Το σώμα του είναι εύρωστο, ρωμαλέο και γυμνό για να τονιστεί η αγνότητα, η αθωότητα, η καθαρότητα του νου και της καρδιάς του και να αναχθεί σε σύμβολο οικουμενικό. Είναι μια μορφή φωτεινή. Παίρνει φως από τον ήλιο, του πιο ζωογόνου στοιχείου της φύσης, και φωτίζει όλη την ανθρωπότητα. Γίνεται σύμβολο υπέρτατης θυσίας, σύμβολο ελευθερίας και δικαιοσύνης, αισιοδοξίας, νίκης της ζωής έναντι του θανάτου, φως, ηλιαχτίδα, φάρος που θα εμπνέει τους αγώνες των λαών μέχρι την τελική τους δικαίωση.
Στα έργα του, ωστόσο, που εμπνέονται από το Μακρονήσι υπάρχουν και μορφές σκελετωμένες, αποστεωμένες από τη βία και το κράτος του φασισμού που ασέλγησε πάνω στο σώμα τους, αλλά έμεινε άναυδος από τη δύναμη του μυαλού και της καρδιάς τους, αποσβολωμένος από την αντοχή, την καρτερία, και την αγωνιστικότητα των σύγχρονων Προμηθέων στη Μακρόνησο, που ξόδεψαν τη ζωή τους υπηρετώντας όχι το κέρδος, μα τον άνθρωπο, που ανάγουν σε υπέρτατη αξία, όπως και την ίδια τη ζωή. Μια ζωή, που εμπνέεται από τη συλλογική δράση, την αλληλεγγύη, τη συντροφικότητα και αντρώνεται όσο η πάλη του ανθρώπου δίνεται κάτω από τις πιο σκληρές συνθήκες, όπου ο εξευτελισμός, η ταπείνωση και ο θάνατος βρίσκονται σε ημερήσια διάταξη.
Η κόκκινη σημαία της επανάστασης βρίσκεται στα χέρια των νέων ανθρώπων, αυτών που παίρνουν λάμψη από το φως των σύγχρονων Προμηθέων και δίνουν όρκο πως θα συνεχίσουν τον αγώνα των αγωνιστών, οι οποίοι αποχωρούν λόγω φυσικού θανάτου ή λόγω βίαιου εκτοπισμού τους σε φυλακές, εξορίες, βασανιστήρια. Οι νέοι αυτοί αγωνιστές, παιδιά ακόμα, δε διστάζουν να συνεχίσουν τον αγώνα τους γνωρίζοντας τους κινδύνους που παραμονεύουν σε κάθε τους βήμα.. Είναι ένα μάθημα ιστορίας από αυτά που γράφει μόνο ο λαός, όταν μεγαλουργεί. Ο δημιουργός μας ρίχνει τη ματιά του στο παρελθόν για να αντλήσει γνώση, δύναμη και αισιοδοξία, που χρειάζεται ο άνθρωπος για να γκρεμίσει συθέμελα τον παλιό σάπιο κόσμο και να χτίσει τον καινούριο.
Μπετίνα Παπαδοπούλου 2013 Φιλόλογος