ΚΕΙΜΕΝΑ

 

Άρνηση στην ανθρώπινη τραγωδία

''Αποκάλυψη'' 2011, oil on linen, 91x101cm

Το συγκλονιστικό έργο του Έλληνα ζωγράφου Γιώργου Πολ. Ιωαννίδη, χαρακτηρίζεται διαχρονικά από κραυγές κολάσεως, αδικίας και αγανάκτησης.  Αποκαλύπτει το απύθμενο κενό, ενός κόσμου ολόκληρου με άγριο υπόβαθρο.  Παραμορφωμένα πρόσωπα και σώματα μας προκαλούν έντονα συναισθήματα. Χωρίς όνειρα ζωντανών. Γεμάτος ζοφερές αναλαμπές και ουρλιαχτά. Με τις πιο τραγικές και σκληρές γωνίες της θλιβερής μοίρας των εξαθλιωμένων. Φανερώνουν μια κοινωνία στο μέγιστο έρεβος της μοναξιάς των κολασμένων και βασανισμένων  όλων των εποχών. Ο καλλιτέχνης θέτει αυστηρά το δικό του ΓΙΑΤΙ σ’ αυτούς που παράγουν πείνα, πόνο, θάνατο και σ’ αυτούς που κρατούν τα δόντια τους σφιχτά και δεν εξαγριώνονται.

Δεν υπάρχει αμφιβολία. Στον πυρήνα των έργων του διαδραματίζεται μια πράξη δραματική. Έχουμε έναν υψηλό ουμανισμό με ανθρωποσοφική θεώρηση του κόσμου. Πλούσια συγκινησιακή διάθεση. Τέλεια γνώση της καλλιτεχνικής ανθρώπινης ανατομίας. Χρωματικοί γλυκασμοί και σαρκασμοί  μαρτυρούν κορυφαίο ταλαντούχο καλλιτέχνη που κλείνει  μέσα του την απέλπιδα ευγένεια της άρνησης στην ανθρώπινη τραγωδία.

Οι δημιουργίες των μεγάλων διαστάσεων: Επιτύμβιο, Ουρανός, Κάτω από τον Ίσκιο των Κυπαρισσιών, Το Νεκρό Σπίτι, τα Άνθη του Κακού, Ο Θάνατος της Αθωότητας, Σκιά Θανάτου, οι Τραγωδίες Α, Β, Γ, Φως εκ τον Ένδον, Ανθρωπογονία επιβεβαιώνουν την ασύλληπτη καλλιτεχνική του δύναμη που διεισδύει στο σκουριασμένο κοινωνικό μαγγανοπήγαδο. Την διαμαρτυρία του στους πολέμους.  Ως που πρέπει να φθάσει ο επιθανάτιος ρόγχος. Την απίστευτη σκληρότητα της εκμετάλλευσης των φτωχών και αδυνάτων. Την πτώση  που υφίσταται ο κόσμος, από τα κατακάθια της ψυχής των ανθρώπων, ως  την ανάσα του θανάτου.  Εικόνες τραγικής αποσύνθεσης.  Μελλοθάνατοι  από  τον  ίδιο  τον  άνθρωπο.

Ο Γιώργος Πολ. Ιωαννίδης, ο μεγάλος αυτός Έλληνας ζωγράφος, είναι ευαίσθητος, βαθυστόχαστος, ανυπόταχτη  προσωπικότητα, δημιουργικό πνεύμα. Περπατημένος σε στέκια και σοκάκια της Ελλάδας και της Ιταλίας ανακαλύπτει έναν φλεγόμενο κόσμο χωρίς καρδιά, με συνείδηση στο κακό, μυστικό και άγνωστο, που παραβίασε τις πύλες της προσωπικής  του νύχτας. Διαχωρίζει την θέση του απέναντι στα ανεξήγητα υπαρξιακά προβλήματα. Στα κυκλώματα και κλίκες. Στην πνευματική και ηθική ανεπάρκεια που φτιάχνει εγωιστές και τέρατα.  Στα λαίμαργα ανθρωποειδή της εξουσίας, που παράγουν βδέλλες και ρουφήχτρες. Στους φτωχούς και πλούσιους. Στους δυστυχείς και ευτυχείς.  Στους μικρόψυχους  που σπέρνουν εκ του ασφαλούς το μαύρο.  Ανησυχεί, έχοντας επίγνωση της ηθικής ευθύνης, για την σκοτεινή ρίζα της κραυγής, την κοινωνική υποκρισία, την γλοιώδη υποκειμενικότητα, αδιαφορία, αλλοτρίωση και ακαταστασία του κόσμου τούτου. Είναι η κοινή μοίρα των μεγάλων δημιουργών, κατά τον Νικολάι Γκόγκολ,  που τολμάνε να κουνήσουν το δοχείο των αθλιοτήτων όπου κατακάθεται η ζωή μας, και βουτάνε στην άβυσσο με τους  σκάρτους  χαρακτήρες  που  συναντάμε  σε  κάθε  βήμα  όσο κρατάει η γήινη περιήγησή μας.  Γι’ αυτό  δε  θα  γνωρίσει τα χειροκροτήματα του  λαού, δε  θα  δει  τα  δάκρυα  της  ευγνωμοσύνης  και  δε  θα  αποφύγει  την  σύγχρονη  κριτική,  που  θα  βρίσκει  ασήμαντα  τα  αγαπημένα  του  δημιουργήματα.

Giancarlo Feltrinelli ∙ 2016

Ψυχίατρος

Ένα μεγάλο ταξίδι στον πλατύ, προαιώνιο χρόνο η ματιά του Γιώργου Ιωαννίδη μας οδηγεί σε μία συγκλονιστική εμπειρία, πρωτόγνωρη αλλά και γεμάτη μνήμη όπως η μεθυστική βύθισή μας στον κόσμο του επέκεινα. Η συνάντηση της ενσυνείδητης και ασυνείδητης υπόστασή μας στο πλούσιο τοπίο των εικόνων του αντλεί μορφολογικά στοιχεία από κάθε ανθρώπινο παλμό της παραστατικής τέχνης στο κορύφωμά της. Η ισχυρή μυθοπλασία ενώνεται και συνομιλεί με τον καλύτερο εκφραστή της στην αισθητική γλώσσα, την Αναγεννησιακή Ευρωπαϊκή παράδοση,  αλλά και την μεταφυσική συνέχειά της μέσω κορυφαίων σταθμών της όπως η Ιταλική, Φλαμανδική και Ισπανική τέχνη (15ος- 18ος αι.). Στον γεμάτο συμβολισμούς ορίζοντα της τέχνης του Γιώργου Ιωαννίδη κρεμιόνται και συνενώνονται δημιουργώντας ένα νέο «τόπο» της ζωγραφικής, επιρροές, μεταπλάσεις αλλά και ρήξεις με ό, τι μας κληροδοτούν σκηνές της Αποκάλυψης, της Δευτέρας Παρουσίας, του Πάθους δημιουργών όπως ο Μιχαήλ Άγγελος, οι Μπρίγκελ αλλά  και μεταγενέστερα ο Ρέμπραντ και ο Γκόγια ενώ δεν παραβλέπονται και στοιχεία της Νεοελληνικής Τέχνης. Το εκφραστικό αποτέλεσμα ενέχει μία δυνατή, ρωμαλέα αποτύπωση του ανθρώπινου άλγους με την δυνατή κραυγή της αγωνίας, του πόνου, της θλίψης αλλά και της αναμονής, του θυμού, της εγκαρτέρησης. Με φανερή επιλογή στην κριτική ερμηνεία στις σκηνές της έντονης δράσης, ο δημιουργός προσκαλεί τον θεατή να βιώσει, να ενωθεί με τον κόσμο των αγώνων, της διαμαρτυρίας, της σκληρής αντίστασης. Να μην παραιτηθεί από την ελπίδα της πολύπαθους αλλά και τελικής νίκης. Τα σύμβολα του σκότους όπως ο αρπακτικός γύπας της εκμετάλλευσης και της κακίας βρίσκονται δίπλα στον μαχητή άνθρωπο που γυμνός και ειλικρινής παλεύει με ίδια μέσα, φυλακίζεται, βασανίζεται, εξορίζεται, σταυρώνεται και ανασταίνεται στο φως της ελπίδας. Στην πολύπαθη, τραγική αλλά και σωτήρια πορεία του η πατρίδα της ανάπαυσης και της ψυχικής ανάτασης βρίσκεται πάντα ως Γη της Επαγγελίας στο βάθος κάθε ιστορίας. Το μήνυμα έρχεται λαμπερό, θερμό με απαστράπτουσα ορμή. Σε αυτόν τον μεγάλο αγώνα μετά τα τόσα δάκρυα, τον πόνο, το αίμα, νικήτρια με την ρομφαία στο χέρι επιστρέφει η αλήθεια της Δικαιοσύνης και της Σωτηρίας. Χωρίς εναγκαλισμούς με σωτηριολογικές δεσμεύσεις που προέρχονται από γνωστές και επιβεβλημένες θεωρίες αλλά ανεξάρτητα, φιλελεύθερα, με παρρησία η ιστορία του ανθρωπίνου γένους συμπυκνώνεται  σε μία σκηνή αλλά και κατακερματίζεται σε χιλιάδες όψεις της. Ακριβώς όπως καταγράφεται ως μαρτυρία στον πλατύ, προαιώνιο χρόνο μας, πριν από τον θνητό μας θάνατο, ως σαρκωμένο επεισόδιο της. Με ιδιαίτερη δεξιοτεχνία στις τεχνικές, προκύπτει μία τεχνοτροπική στάση με αξιοσημείωτο ενδιαφέρον που αναπτύσσεται και ανθεί με υπομονή και  αγάπη στα πλαίσια ενός δημιουργικού εργαστηρίου με διακεκριμένη δράση όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά και στην Ιταλία, μία ζωντανή «προικισμένη» γέφυρα προς την ιστορία αλλά και την συγχρονία μας.

Μαρία Μελέντη ∙ 2015

Ιστορικός της Τέχνης ∙ Κέρκυρα

ΚΡΑΥΓΕΣ

…..“Αυτό που με σπαράζει είναι η πείνα. Είναι απίστευτο για την ανθρωπότητα, να υπάρχουν άνθρωποι που δεν έχουν να φάνε.”

Αυτός είναι ο Ιωαννίδης!

Δεν ηθικολογεί, επαληθεύει. Ο εσωτερικός του κόσμος συγκρούεται με αυτούς που τσακίζουν τα φτερά, τις ελπίδες, τις μεγάλες αξίες και ορίζουν την εξαθλίωση των ανθρώπων, αναζητώντας ανατροπή σε φυσικό και ψυχολογικό επίπεδο.

Στους πίνακές του σκηνογραφεί την απεγνωσμένη κραυγή ζωής και την σιωπή του θανάτου. Τα πρόσωπά του κοιτάζουν κατάματα τον δήμιό τους φορώντας, με καταπληκτικό τρόπο, το προσωπείο της σκιάς, του τρόμου και της αθλιότητας. Η πρόθεσή του είναι ξεκάθαρη. Με το ελεύθερο πνεύμα και την ευσυγκίνητη ιδιοσυγκρασία του, αλλά και μέσα από μια ύψιστη  ικανότητα, τεχνικής και αντίληψης, δημιουργεί έργα τέχνης που αγγίζουν με επιμονή και συνέπεια έναν υψηλό ουμανισμό. Αληθινά έργα τέχνης που δεν θα ενταφιαστούν στο αιώνιο σκότος!

Στα θεμέλια της τέχνης του συμπαραστέκεται στον άνθρωπο που εξοντώνεται από τον ίδιο τον άνθρωπο, αλλά συγχρόνως αποκαλύπτει την εξαθλιωμένη, πανανθρώπινη τραγωδία και τον απαράδεκτο εξευτελισμό, ασκώντας κοινωνική κριτική με σπαρακτική ευγένεια και ποιητική εικαστική δύναμη.

Ας αφήσουμε λοιπόν την καρδιά μας ελεύθερη , να επικοινωνήσει μ’ αυτό που ο Ιωαννίδης οραματίζεται: το ΦΩΣ, τη ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗ, την ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ, την ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗ !!!

Eugenio Romano MORANDO ∙ 2015

Ιστορικός της Τέχνης ∙ Φλωρεντία

Ωδή  στη  Ζωγραφική

Ο Γιώργος Πολ. Ιωαννίδης θα μπορούσε κάλλιστα να διεκδικήσει τον τίτλο του Αναγεννησιακού ανθρώπου, καλλιτέχνη που αφήνει το ταλέντο του να εκφραστεί, σε όλο το μήκος και το πλάτος της ανθρώπινης δημιουργίας. Συνταιριάζει το ποιητικό και το κοινωνικό με το αισθητικό, δημιουργώντας μία νέα οντότητα, μαχητική, προσωπική, σχολαστική και ιδιόμορφη,  αλλά συγχρόνως καθολική και παγκόσμια. Με αυτόν τον τρόπο κατορθώνει να δώσει την δική του πινελιά στον καμβά της σύγχρονης τέχνης, αναδεικνυόμενος ως ένας από τους σπουδαιότερους δημιουργούς της.

Ανατρεπτικό και αντιεξουσιαστικό το πνεύμα του έργου του, μια φωνή αντίστασης και πάλης του ανθρώπου που οδηγείται στην αποχτήνωση, στην υποτέλεια, στην ανθρωποφαγία, στον θάνατο. Στους πίνακές του βρίσκουμε μνήμες, πόνο, οίκτο, πένθος.

Επηρεασμένος από την μεθοδολογία που εισήγαγαν ο Μαρξ και ο Ένγκελς,  από τον κινηματογράφο ιδεών, από τον θρησκευτικό ουμανισμό, από την ψυχανάλυση και τις ποικίλες εφαρμογές της στην τέχνη, αλλά και από το κίνημα του νεορεαλισμού, καταφέρνει με ένα ισχυρό και αυτόνομο ένστικτο να εντάξει στο έργο του, μέσα από την ποίηση, την λογοτεχνία, το θέατρο και την μουσική, έναν πρωτόγονο παγανισμό, την Αριστοτέλεια λογική και τον Αναγεννησιακό ορθολογισμό.

Ο Ιωαννίδης μέσα από την δύναμη της τέχνης του, δίνει μια αποστομωτική απάντηση στο σάπιο κατεστημένο πολιτικοκοινωνικό σύστημα, που θέλει τον πολιτισμό πανάκριβο εμπόρευμα, που πουλάει τα σκουπίδια για χρυσόσκονη και προσπαθεί να μπουκώσει τον άνθρωπο με ότι σκοτεινιάζει και μικραίνει την σκέψη.

Το πιο επικίνδυνο πράγμα στον Ιωαννίδη είναι το ταλέντο του!!!

Giovanna Bianca ROMANELLI ∙ 2014

Ιστορικός της Τέχνης ∙ Φλωρεντία

H ψυχολογική διάσταση του ανδρικού προτύπου στα έργα του Γιώργου Πολ. Ιωαννίδη

Ο καλλιτέχνης εστιάζει στον άνδρα και στο δράμα της ζωής του, όπου από τη στιγμή, σύμφωνα με τον Ησίοδο στην Ανθρωπογονία, που παύει πλέον να συγκατοικεί με τους θεούς, η ύπαρξή του χαρακτηρίζεται από μια αέναη προσπάθεια να αντιμετωπίσει τη ζωή αλλά και το θάνατο.

Ο αποχωρισμός από το «θείο», που συμβολίζει πρωταρχικά τη θνητότητα καθώς και την απουσία της πατρικής φροντίδας από τη ζωή του άνδρα, τον οδηγεί σ’ έναν ατελείωτο Γολγοθά, σε μια πορεία μοναχική ανάμεσα σε αδιέξοδα, οδύνη, θυσίες και ενοχές.

Με εγκλωβισμένο το συναίσθημά του, που είναι και η πραγματική εσωτερική του δύναμη, παλεύει με αγωνία και χωρίς να ζητά βοήθεια για να αντιμετωπίσει το «θάνατο» σε μια αλληγορική μορφή, που μπορεί να είναι η συνεχής του θυσία, ο συνεχής συνειδησιακός του αγώνας γεμάτος ενοχές και καταστάσεις που δεν τον αφήνουν να είναι ο εαυτός του.

Στοιχεία όπως ο σταυρός και το αίμα, συμβολίζουν την άδικη θυσία του άνδρα μέσα από ένα ρόλο ευθύνης και προσφοράς, όπως και η θυσία του θεανθρώπου Ιησού.

Ο άνδρας, εκτεθειμένος στην κάθε απειλή συμβολιζόμενη με το μαύρο πουλί, συνήθως παρουσιάζεται από τον καλλιτέχνη γυμνός και άοπλος δίνοντας σκληρό αγώνα με όλα τα στοιχεία που τον περιτριγυρίζουν, είτε πρόκειται για στοιχεία της φύσης, είτε για την ανθρώπινη ύπαρξη μέσα από την ψυχική της υπόσταση και τη συναισθηματική της κατάσταση.

Το έργο του ταλαντούχου καλλιτέχνη Γιώργου Πολ. Ιωαννίδη εκφράζει τον συνεχή αγώνα του άνδρα ανάμεσα στην ελπίδα, συμβολιζόμενη με παιδιά και άλογα στο έργο του «Δοξαστικόν» και στην αγωνία, που συμβολίζεται με όρνεα και αίμα στο έργο του «Ο Θάνατος της Αθωότητας» στην προσπάθειά του να βρει τον δρόμο για την «Ιθάκη».

Ελισάβετ Μπαρμπαλιού ∙ 2014

Ψυχολόγος

Η Τέχνη, ο Έρωτας και ο Άνθρωπος

Μία συζήτηση με το Γιώργο Πολ. Ιωαννίδη

Ο Γιώργος Πολ. Ιωαννίδης είναι Έλληνας ζωγράφος, το έργο του οποίου οδηγείται από κοινωνική ευαισθησία, αγάπη και ενδιαφέρον για τον άνθρωπο, ενώ ξεχωρίζει για το εξαίρετο σχέδιο και τα εξπρεσιονιστικά χρώματά του.

Γεννημένος στη Θεσσαλονίκη το 1956 ζωγράφισε την πρώτη τοπιογραφία του σε ηλικία δέκα χρονών (!). Όταν τον ρωτώ για το πώς εκδηλώθηκε αυτή η αγάπη του για τη ζωγραφική, ο Ιωαννίδης θυμάται:

"Ελαιώνας"  1966, ελαιογραφία σε ξύλο, 24x31,5cm

“Ερωτεύτηκα την ελιά, το χρώμα και τη φόρμα της. Υπήρχαν δύο ελαιόδεντρα σε ένα χωράφι και ένιωσα ότι απλώς έπρεπε να τα ζωγραφίσω. Έτσι έκανα την πρώτη μου ελαιογραφία. Ως έφηβος αντέγραφα τα έργα των μεγάλων κλασικών ζωγράφων: ο Γκόγια, ο Ρενουάρ, ο Ρέμπραντ και ο Σεζάν ήταν οι πρώτες μου επιρροές. Ήμουν τόσο εντυπωσιασμένος από τα έργα τους –είχαν τρομερή επίδραση σε μένα.”

"Γκόγια" 1969, ελαιογραφία σε λινό, 37x44cm

Λεπτομέρεια αντίγραφο από τη "Σφαγή της Χίου" 1968, ελαιογραφία σε λινό, 31x40cm

Παρά το νεαρό της ηλικίας του και την έλλειψη επίσημης εκπαίδευσης, αυτά τα πρώιμα έργα αποκαλύπτουν το φυσικό ταλέντο του καλλιτέχνη στο σχέδιο και τη ζωγραφική. Στο USEUM βρίσκεται ένα αντιγεγραμμένο πορτρέτο του Γκόγια (1969) και ένας πίνακας με μία λεπτομέρεια από το έργο του Ντελακρουά Η Σφαγή της Χίου (1968), που εντυπωσιάζουν με την ακρίβεια στην εκτέλεσή τους.

Η αγάπη του Ιωαννίδη για την τέχνη σε όλες τις μορφές της τον ώθησε να σπουδάσει όχι μόνο ζωγραφική, αλλά και αρχιτεκτονική, σκηνογραφία και την τέχνη του πορτρέτου στις Ακαδημίες Καλών Τεχνών της Βενετίας και της Φλωρεντίας (1974–1985). Όταν η συζήτηση έρχεται στις σπουδές του στην Ιταλία, θυμάται:

"Ιησούς και Βαραβάς" 1983, ελαιογραφία σε λινό, 107x120cm

“Η Βενετία με απελευθέρωσε από το συντηρητισμό. Οι δάσκαλοί μου μου έλεγαν να ξεδιπλώνω πάντοτε αυτό που αισθάνομαι, αυτό που έχω μέσα μου, και όχι αυτό που μου επιβάλλει το σύστημα.”

"Το Εμβατήριο του Ωκεανού" 1988, ελαιογραφία σε λινό, 177x154cm

Για το λόγο αυτό, ενώ πειραματίστηκε στις δεκαετίες του 1980 και 1990 με τον αφηρημένο εξπρεσιονισμό, με χαρακτηριστικό παράδειγμα το Ορφικό Α’ (1984), επέστρεψε στην ενσωμάτωση παραστατικών στοιχείων στους πίνακές του, όπως στα Αποκάλυψις (1989) και Ο Μεγάλος Ερωτικός (1990), εμπνευσμένο από τον ομώνυμο δίσκο του Μάνου Χατζιδάκι:

“Χρειάζομαι τα παραστατικά στοιχεία διότι λειτουργούν ως σύμβολα στα έργα μου. Αγαπώ το απόλυτο μαύρο και το απόλυτο άσπρο: τα θεωρώ αναντικατάστατα στοιχεία. Αλλά παρόλο που τα χρώματα με βοηθούν περισσότερο να εκφράσω τη δραματουργία και την τραγωδία που πολύ συχνά απεικονίζονται στα έργα μου, τα παραστατικά στοιχεία είναι μια εσωτερική ανάγκη.”

"Πάθη" 1983, ελαιογραφία σε λινό, 81x100cm 

Στον πίνακα Πάθη (1983) ο καλλιτέχνης έχει ζωγραφίσει τα Πάθη του Χριστού ως ένα αμάλγαμα αφηρημένων σχημάτων, εν μέσω των οποίων εμφανίζονται ανθρώπινα σώματα. Η φιγούρα του Χριστού ξεχωρίζει με τη χρήση τόνων του κόκκινου και της ώχρας και απεικονίζεται στο Σταυρό και στην Αποκαθήλωση. Το θέμα του πίνακα είναι μια αλληγορία για τα προβλήματα της κοινωνίας και τα πάθη της ανθρωπότητας, η οποία προσωποποιείται στη φιγούρα του Χριστού.

"Ηρωικό" 1994, ελαιογραφία σε λινό, 150x105cm

Κατά το Γιώργο Ιωαννίδη οι καλλιτέχνες δεν μπορούν να μένουν απαθείς στην κοινωνική και πολιτική πραγματικότητα της εποχής τους. Η τέχνη πρέπει να βρίσκεται κοντά στους προβληματισμούς του απλού λαού, έτσι ώστε να μπορέσει να τον ενεργοποιήσει και να τον κινητοποιήσει:

“Πάντοτε δίνω τίτλους στα έργα μου γιατί θυμάμαι τον Τζούλιο Αργκάν να λέει ότι δεν υπάρχει σημαντικό έργο στην Ιστορία της Τέχνης που να μην έχει τίτλο. Για μένα τα έργα χωρίς τίτλο είναι απολίτικα. Και η τέχνη δεν μπορεί να είναι απολίτικη. Εφόσον οι καλλιτέχνες δεν μπορούν να προσφέρουν στην κοινωνία με άμεσο τρόπο, ο ρόλος τους είναι να προσφέρουν στην κοινωνία ερεθίσματα που ο μέσος άνθρωπος δε λαμβάνει στην καθημερινότητά του.”

"Λέων Τολστόι" 2005, ελαιογραφία σε λινό, 81x108cm 

Οι λογοτεχνικές επιρροές του καλλιτέχνη αντανακλούν τις κοινωνικές και πολιτικές ευαισθησίες του. Τα έργα του Γιάννη Ρίτσου, Κώστα Βάρναλη, καθώς και τον Ρώσων Μαξίμ Γκόρκι, Φιόντορ Ντοστογιέφσκι και Λεό Τολστόι, ένα πορτραίτο του οποίου δια χειρός Ιωαννίδη βρίσκεται στο USEUM, έπαιξαν καταλυτικό ρόλο στην καλλιτεχνική του παραγωγή:

“Το έργο μου είναι ανθρωποκεντρικό με την έννοια ότι ο άνθρωπος παρουσιάζεται ξεγυμνωμένος από τις ταπεινώσεις και ορθώνει το ανάστημά του. Είμαι μέσα στον αγώνα αισθανόμενος την ανάγκη να σηκώσω το ανάστημά μου και να προσφέρω κοινωνικά. Ο αγώνας και τα αιτήματα των αδύναμων τάξεων και των φτωχών μου δίνουν δύναμη και με εμπνέουν να συνεχίσω το έργο μου. Οι τρεις κολόνες του έργου μου είναι η τέχνη, ο έρωτας και ο άνθρωπος.”

''Απόγνωση'' 2011, ελαιογραφία σε λινό, 91x101cm

Την έμπνευση και τη φλόγα του πάθους για την τέχνη είναι αυτά που προσπαθεί να μεταλαμπαδεύσει ο Ιωαννίδης στις νεότερες γενιές μέσω της διδασκαλίας του τα τελευταία 25 χρόνια:

“Λέω στους μαθητές μου να ανακαλύψουν την τέχνη στη ζωή τους και να κάνουν προσπάθεια να την αγαπήσουν σε όλες τις μορφές της. Γι’ αυτό εκτός από εκθέσεις, προσπαθώ να τους φέρω σε επαφή με το ευρύ φάσμα των εικαστικών τεχνών, όπως επίσης με την ποίηση, το θέατρο και τον κινηματογράφο. Ίσως η προσπάθειά μου αυτή να πηγάζει από την αντίστοιχη έλλειψη καλλιτεχνικών ερεθισμάτων στα δικά μου σχολικά-εφηβικά χρόνια, που με κάνει να θέλω να προσφέρω όσο περισσότερα μπορώ. Από την επαφή μου με τις νεότερες γενιές και την επικοινωνία που εισπράττω μέσω της διδασκαλίας μου έχω αποκομίσει ελπίδα για το μέλλον.”

"Ραψωδία Γ" 2009, ελαιογραφία σε λινό, 91x101cm

Καθώς ο Ιωαννίδης είναι ένας καλλιτέχνης αφοσιωμένος κυρίως στη ζωγραφική, ενδιαφερόμουν ιδιαίτερα να ακούσω τις απόψεις του για τη σχετική απαξίωση της ζωγραφικής στη σκηνή της σύγχρονης τέχνης:

"Η Εξομολόγηση του Αλήτη"  2007, ελαιογραφία σε λινό, 109x154cm

“Η τέχνη πρέπει να εκφράζει και να προβάλλει την εποχή της, αλλά η είσοδος του νεοπλουτισμού στην τέχνη τα τελευταία είκοσι με τριάντα χρόνια έχει οδηγήσει σε μια υπερπροβολή της ύλης. Οι καλλιτέχνες έχουν υποκύψει στους κανόνες του συστήματος και δημιουργούν έργα για το κέρδος, τον ανταγωνισμό και για να ικανοποιήσουν το εγώ τους. Προοδευτικά λοιπόν έχουν κάνει συμβιβασμούς στην τέχνη τους και έχουν γίνει μία μάζα χωρίς προσωπικό στίγμα.”

"Θυσία" 1992, ελαιογραφία σε λινό, 116x146cm

Παρόλο που έργα του βρίσκονται σε μεγάλες και σημαντικές συλλογές, όπως η Θυσία (1992) που αποτελεί μέρος της συλλογής του Κρατικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης, ο Ιωαννίδης αρνείται να ακολουθήσει τους κανόνες του επιχειρηματικού κόσμου της τέχνης. Στην προσπάθειά του να παραμείνει πιστός στα ιδανικά του και να διατηρήσει το υψηλό επίπεδο της τέχνης του δε δημιουργεί πάνω από επτά έργα το χρόνο.

"Προμηθέας" 1998, ελαιογραφία σε λινό,  84,5x98cm

Από πιο αφηρημένα έργα όπως το αλληγορικό Προμηθέας (1998), ένα έργο τολμηρό, με τον Τιτάνα που τιμωρήθηκε από το Δία επειδή έδωσε το δώρο της φωτιάς στους ανθρώπους, σε κόκκινη σχεδόν μονοχρωματική παλέτα, τελευταία ο καλλιτέχνης έχει στραφεί προς μια καθαρά εικονιστική ζωγραφική.

 

''Σκιά Θανάτου'' 2013, ελαιογραφία σε λινό,  91x101cm

Στο εντυπωσιακό έργο Σκιά Θανάτου (2013) ο Ιωαννίδης δε φοβάται να δείξει με συμβολικό τρόπο την αλήθεια της σύγχρονης κοινωνικής και πολιτικής πραγματικότητας: προσωποποιημένη στον άνθρωπο που εικονίζεται στα αριστερά η ανθρωπότητα γέρνει αδύναμη, έτοιμη να γίνει λεία των αρπακτικών του νεοφιλελεύθερου συστήματος, που είναι έτοιμα να κατασπαράξουν ό,τι έχει απομείνει. 

''Δοξαστικόν'' 2012, ελαιογραφία σε λινό, 95x110cm

''Ανθρωπογονία'' 2012, ελαιογραφία σε λινό, 101x111cm

Επίσης, ο καλλιτέχνης δείχνει τους ανθρώπους να μάχονται εναντίον των εχθρών τους στο Δοξαστικόν (2012), καθώς και να στέκονται υπεράνω των εμποδίων και της ζοφερής κατάστασης που επικρατεί γύρω τους στο έργο Ανθρωπογονία (2012). Άλλωστε, ο Γιώργος Πολ. Ιωαννίδης είναι πάνω από όλα ένας καλλιτέχνης που πιστεύει πραγματικά στις δυνατότητες του ανθρώπου και μιας ενωμένης κοινωνίας και αυτή η πίστη του είναι που τροφοδοτεί συνεχώς το πάθος του για την τέχνη και τη ζωγραφική.  

Αννίτα Αποστολάκη ∙ 2014

Ιστορικός της Τέχνης - MA from the Sotheby’s Institute of Art and a BA in Archaeology & History of Art — Curatorial Assistant at the Athens Biennale

Ακρωτηριασμένες συνειδήσεις και σπαράγματα ζωής

Η τέχνη του Γιώργου Πολ. Ιωαννίδη είναι ένας αριστοτεχνικός συνδυασμός της εικονιστικής με την αφηρημένη ζωγραφική, με εξπρεσιονιστική έμφαση και ένταση στο χρώμα. Αγκαλιάζει ολόκληρη την ιστορία της τέχνης, με αποτέλεσμα έναν ιδιότυπο εκλεκτικισμό, με στοιχεία σουρεαλιστικά, συμβολικά και αλληγορικά. Έχει τον άνθρωπο στο επίκεντρο και δίνει ισχυρό προβάδισμα στο αίσθημα, στο όραμα και στη φαντασία. Ανατέμνει τα μεγάλα κεφάλαια της ζωής και του θανάτου, της ψυχής και του έξω κόσμου, της αγωνίας και της ελπίδας.

Η ζωγραφική του, με πρωτογενείς επιρροές από τους μεγάλους δημιουργούς της Αναγέννησης και τον Ρέμπραντ, έρχεται σε άμεση σύγκρουση με την αφαίρεση που κυριαρχεί και θεωρείται ευρύτατα αποδεκτή στο χώρο της σύγχρονης τέχνης. Νοιώθει μεγάλη απογοήτευση με την κατεύθυνση που έχει πάρει η τέχνη στην εποχή του και αισθάνεται την παρόρμηση να ακολουθήσει στις δημιουργίες του την ποιότητά των παλαιών δασκάλων, κάτι που τον απομονώνει εντελώς από τις σύγχρονες τάσεις. Ακολουθεί έναν μοναχικό δρόμο και ζωγραφίζει ακατάπαυστα, σε  πείσμα της εποχής του, εγκαταλείποντας οριστικά την προστασία του κατεστημένου της τέχνης. Οι πίνακές του σφραγίζονται με μοναδική καλλιτεχνική, δραματική υπογραφή, που φέρει την παράδοση της Αναγέννησης.

Οι ανθρώπινες φιγούρες μέσα στο έργο του, με σαφή αλληγορική στόχευση, παρουσιάζονται ως επί το πλείστον γυμνές και όταν είναι ενδεδυμένες τότε αυτό γίνεται με τρόπο που παραπέμπει σε άλλη εποχή και άλλο τόπο.

Ακροβατεί ανάμεσα στην Μαρξιστική άποψη, που είναι προσανατολισμένη στις κοινωνικές αξίες,  και σε μια βαθύτερη  ευαισθησία που πηγάζει από την ψυχική συγγένεια που νιώθει να τον δένει με την απύθμενη αλήθεια των ηρώων του Ντοστογιέφσκι και των μεγάλων Ελλήνων και Ρώσων ποιητών.

Σκάβοντας μέσα στο σκοτάδι, το εξαιρετικά δυνατό του σχέδιο γίνεται αλληλέγγυο της δραματικής θεματογραφίας, ανεβάζοντας στο φως τα σπαράγματα ζωής και τις ακρωτηριασμένες ανθρώπινες συνειδήσεις. 

''Η Συνείδηση στο Κακό'' 2012, ελαιογραφία σε λινό, 90,5x100cm

Σταυροί βυθισμένοι στο νωπό αίμα αθώων ηρώων, μαρτυρούν την αδικία και το ένστικτο καταστροφής που κυριαρχεί στην παγκόσμια κοινωνία των ανθρώπων.

Ο Γιώργος Πολ. Ιωαννίδης σαν άνθρωπος και καλλιτέχνης δεν αποσύρεται  ποτέ στο βασίλειο της σιωπής……

 Giulio GUARDI ∙ 2013

Ιστορικός της Τέχνης ∙ Ρώμη

Κορυφαίος  ζωγράφος, οραματιστής, 

ανυπόταχτος,  εκρηκτική  ιδιοσυγκρασία  με  σπάνια  αντίληψη.

Μελετώντας το έργο του Ιωαννίδη γίνεται άμεσα αντιληπτό ότι πρόκειται για γνήσια  μεγάλη τέχνη,  που είναι  πολύ παραπάνω από ένα διακοσμητικό παιχνίδι. Είναι αγώνας απέναντι σ’ έναν αντίπαλο που προσπαθεί να ταπεινώσει τον άνθρωπο, να τον κάνει ποταπή ύπαρξη, να τον απαλλάξει από κάθε υποχρέωση απέναντι στην ανθρωπότητα. Στην τέχνη του έχουμε ανάταση του ανθρώπου στα ύψη των ηρωικών πράξεων, έχουμε το λυσσαλέο του πάθος για ανατροπή της ανθρώπινης ταπείνωσης και της κτηνωδίας της βίας, εξανάσταση και διαμαρτυρία. Η ζωγραφική του αποτελεί  έναν  ισχυρό αντίλογο στους  οπορτουνιστές της τέχνης, που υποτασσόμενοι  στις απαιτήσεις του κέρδους,  απορρίπτουν την αναγκαιότητα της αποκάλυψης της σύγχρονης ανθρώπινης τραγωδίας  μέσα από την καλλιτεχνική έκφραση.

''Το Νεκρό Σπίτι'' 2014, ελαιογραφία σε λινό, 91x101cm

O άνθρωπος δεν ξεφεύγει από το οπτικό πεδίο του καλλιτέχνη και τοποθετείται στο επίκεντρο της δημιουργίας του ως προς τη δραστηριότητά του, τα αισθήματά του, τα ενδιαφέροντά του. Έτσι, με το ανθρώπινο στοιχείο,  ξεγυμνώνει με καταπληκτικό τρόπο τις κοινωνικές πληγές και τη μασκαρεμένη αθλιότητα. Δεν διστάζει να υμνήσει το αληθινά ωραίο, επειδή τάχα είναι «γερασμένο», αλλά το δέχεται σαν πρότυπο, σαν αφετηρία για να πετύχει μέσα στα έργα του μια αδιάκοπη πρόοδο τόσο στην τέχνη του, όσο και στην αισθητική του ανάπτυξη. Δεν δέχεται να απαρνηθεί τις παραδοσιακές δοκιμασμένες στη ζωή μορφές, για χάρη ενός νεωτερισμού στον τομέα της μορφής, που προωθεί  το κενό ανεξάρτητα από το περιεχόμενο.

Το έργο του είναι μια συνεχής αναζήτηση – αποκάλυψη της  ΑΛΗΘΕΙΑΣ.  Ηχεί  τολμηρό, προκλητικό, αποκαλυπτικό, ανατρεπτικό. Πρόκειται για επαναστατική τέχνη που όχι μόνο ικανοποιεί τη ματιά, αλλά διδάσκει και προβληματίζει.

Το μεγάλο ταλέντο του Ιωαννίδη που είναι ένα κράμα λυρισμού και επαναστατικότητας προκαλεί ισχυρούς κραδασμούς στις βαλτωμένες συνειδήσεις.

Laura Perugini ∙ 2010 

Ιστορικός της Τέχνης ∙ Φλωρεντία

Ο άνθρωπος θύμα της θηριωδίας του φασισμού

Η έκθεση ζωγραφικής του Γιώργου Ιωαννίδη, στο Ιταλικό Μορφωτικό Ινστιτούτο Θεσσαλονίκης με τίτλο «Προμηθέων Τόποι», περιλαμβάνει  έργα που εμπνεύστηκε ο ζωγράφος από το ομώνυμο έμμετρο αφήγημα της ιατρού-συγγραφέως Μαριάνθης Αλειφεροπούλου-Χαλβατζή.

''Το Οδυνηρό Μάθημα της Ιστορίας'' 2012, ελαιογραφία σε λινό,  100x110cm

Έχουμε, λοιπόν, συνάντηση των  δύο καλλιτεχνών μέσα από τα δημιουργήματά τους, που έρχονται να εξυπηρετήσουν τον ίδιο σκοπό: να αντλήσει ο άνθρωπος δύναμη από τη δύναμή του, από ανθρώπους θρύλους που υπηρετώντας τον εξανθρωπισμό του ανθρώπου έδειξαν ως πού μπορεί να ορθώσει το μπόι του ο άνθρωπος νικώντας όλες τις αντίξοες συνθήκες. Στην πάλη του ενάντια στην πιο σκληρή μορφή τυραννίας κι εξουσίας έχει να αντιπαραθέσει τη γύμνια του κορμιού του, όχι όμως και του νου του, που διαθέτει ακατάλυτα όπλα, όπως η γνώση, η πίστη στις αξίες και στα ιδανικά, όπως η συλλογικότητα, η συντροφικότητα, το δίκιο και η λευτεριά. Η φύση υποκλίνεται σε αυτό το μεγαλείο του ανθρώπου, αυτού που έχει τη δύναμη να γιγαντώνεται, όταν είναι προικισμένος με τις αρετές των σύγχρονων Προμηθέων.

Στο κέντρο της προσοχής των έργων  του Γιώργου Ιωαννίδη βρίσκεται ο άνθρωπος που βιώνει τα τρομερά αδιέξοδα του σημερινού κοινωνικού — πολιτικού συστήματος, που στηρίζεται στην εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο. Τη σύγχρονη μορφή δουλείας άλλοτε την επιβάλλει ο καπιταλισμός με τη μορφή ευτραφών αλογόμορφων τεράτων με ευγενικά εκλεπτυσμένα χαρακτηριστικά κι άλλοτε με την πιο στυγνή κι ανήλεη μορφή του, αυτή του φασισμού.

Ο άνθρωπος,  γίνεται θύμα της θηριωδίας του φασισμού, ο οποίος δρα άνανδρα και ύπουλα, παίρνοντας άλλοτε τη μορφή φιδιού κι άλλοτε τη μορφή των μαύρων σκυλιών του εκμεταλλευτικού συστήματος. Το φίδι πολλές  φορές είναι κουλουριασμένο στο δέντρο της ζωής, που στο τέλος θα βλαστήσει ή σε σταυρό μαρτυρίου, σύμβολο θρησκείας, την οποία αξιοποιεί για να κάνει τα πιο στυγερά του εγκλήματα.

Ο λαϊκός αγωνιστής, αναγεννησιακή μορφή, ορθώνει το ανάστημά του, για να κατακτήσει την πλέρια ελευθερία  τη δική του και όλης της ανθρωπότητας που πονεί. Το σώμα του είναι εύρωστο, ρωμαλέο και γυμνό για να τονιστεί η αγνότητα, η αθωότητα, η καθαρότητα του νου και της καρδιάς του και να αναχθεί σε σύμβολο οικουμενικό. Είναι μια μορφή φωτεινή. Παίρνει φως από τον ήλιο, του πιο ζωογόνου στοιχείου της φύσης, και φωτίζει όλη την ανθρωπότητα. Γίνεται σύμβολο υπέρτατης θυσίας, σύμβολο ελευθερίας και δικαιοσύνης, αισιοδοξίας, νίκης της ζωής έναντι του θανάτου, φως, ηλιαχτίδα, φάρος που θα εμπνέει τους αγώνες των λαών μέχρι την τελική τους δικαίωση.

Στα έργα του, ωστόσο, που εμπνέονται από το Μακρονήσι υπάρχουν και μορφές σκελετωμένες, αποστεωμένες από τη βία και το κράτος του φασισμού που ασέλγησε πάνω στο σώμα τους, αλλά έμεινε άναυδος από τη δύναμη του μυαλού και της καρδιάς τους, αποσβολωμένος από την αντοχή, την καρτερία, και  την αγωνιστικότητα των σύγχρονων Προμηθέων στη Μακρόνησο, που ξόδεψαν τη ζωή τους υπηρετώντας όχι το κέρδος, μα τον άνθρωπο, που ανάγουν σε υπέρτατη αξία, όπως και την ίδια τη ζωή. Μια ζωή, που εμπνέεται από τη συλλογική δράση, την αλληλεγγύη, τη συντροφικότητα και αντρώνεται όσο η πάλη του ανθρώπου δίνεται κάτω από τις πιο σκληρές συνθήκες, όπου ο εξευτελισμός, η ταπείνωση και ο θάνατος βρίσκονται σε ημερήσια διάταξη.

Η κόκκινη σημαία της επανάστασης βρίσκεται στα χέρια των νέων ανθρώπων, αυτών που παίρνουν λάμψη από το φως των σύγχρονων Προμηθέων και δίνουν όρκο πως θα συνεχίσουν τον αγώνα των αγωνιστών, οι οποίοι αποχωρούν λόγω φυσικού θανάτου ή λόγω βίαιου εκτοπισμού τους σε φυλακές, εξορίες, βασανιστήρια. Οι νέοι αυτοί αγωνιστές,  παιδιά ακόμα, δε διστάζουν να συνεχίσουν τον αγώνα τους γνωρίζοντας τους κινδύνους που παραμονεύουν σε  κάθε τους βήμα..  Είναι ένα μάθημα  ιστορίας  από αυτά που γράφει μόνο ο λαός, όταν μεγαλουργεί. Ο δημιουργός μας ρίχνει τη ματιά του στο παρελθόν για να αντλήσει γνώση, δύναμη και αισιοδοξία, που χρειάζεται  ο άνθρωπος για να γκρεμίσει συθέμελα τον παλιό σάπιο κόσμο και να χτίσει τον καινούριο.

Μπετίνα  Παπαδοπούλου ∙ 2013

Φιλόλογος